Het verschil tussen een vectorbestand en een raster- of pixelbestand zit in de wijze hoe het bestand is opgebouwd. Een vectorbestand is gebaseerd op punten en lijnen en een rasterbestand op vierkante pixels. Het voorbeeld laat zien dat ook al wordt een vector bestand sterk uitvergroot de afbeelding blijft scherp. Bij een rasterbestand worden de vierkantjes zichtbaar.
Voorbeeld vectorbestand (links) en pixel- of rasterbestand (rechts).
Wat is een vectorbestand?
Vereenvoudigde schets van een vectorbestand.
Een vectorbestand maakt gebruik van wiskundige formules. Het is gebaseerd op een assenstelstel met een x-as en y-as (je weet wel van de wiskundeles) waarop punten geplaatst zijn, die verbonden zijn met vectoren (lijnen). Een punt staat bijvoorbeeld op +1 van de x-as en +1 van de y-as. Als het bestand 2x vergroot wordt, gaat het punt naar +2, +2. Een programma onthoudt de locatie van de punten en de kenmerken van de vector, zoals de curve, tussen de punten. Daardoor is het bestand oneindig te vergroten zonder dat het verliest aan kwaliteit.
Op het screenshot gemaakt van een vorm in Adobe Illustrator zie je roze lijnen en roze puntjes met hendeltjes. Normaal zie je die niet. Bij dit voorbeeld heb ik de punten geselecteerd zodat de punten en lijnen zichtbaar zijn. Met een programma zoals Adobe Illustrator en Adobe InDesign creëer of bewerk je makkelijk een vectorbestand. Een .pdf-bestand is vaak een vectorbestand (maar dat hoeft niet).
Uitvergroot vectorbestand met punten en lijnen.
Wat is een pixel- of rasterbestand?
Vereenvoudigde schets van een rasterbestand met vierkante pixels.
Een pixelbestand heeft een raster dat opgebouwd is met rijen vierkantjes (pixels) die elk een andere kleur (kunnen) hebben. Een bestand kan bijvoorbeeld 100 pixels breed bij 100 pixels hoog zijn. Dat betekent dat het bestand bestaat uit 100 horizontale rijen met vierkantjes en 100 verticale rijen met vierkantjes. Vergroot je het bestand dan blijft het een rij met 100 vierkantjes. De vierkantjes worden groter en zichtbaar voor het blote oog. Bestanden met .jpg, .png, .bmp of .gif zijn raster- of pixelbestanden. Met een programma zoals Adobe Photoshop creëer of bewerk je makkelijk een pixelbestand.
De nadelen van een pixel- of rasterbestand
Een pixelbestand heeft voor een designer twee belangrijke nadelen:
Een pixelbestand is niet oneindig te vergroten. Doe je dat wel dan gaat ten kosten van de kwaliteit. De afbeelding wordt onscherp en pixels (vierkantjes) worden zichtbaar.
Een pixelbestand is een ‘plat bestand’. Simpel gezegd de voorgrond (bijvoorbeeld een logo) zit vast aan de achtergrond. Je kunt de achtergrond niet makkelijk een andere kleur geven zonder dat er rand om het logo komt. Of het logo over een afbeelding plaatsen.
Uitvergroot pixelbestand met korrelige randen.
Extra informatie over bestanden en logo’s
In sommige gevallen is het niet veel werk om een pixelbestand om te bouwen naar vectoren. Echter, voor drukwerk blijft het het beste om een logo in vectoren aan te leveren. Als een logo door een professionele designer is ontworpen is er vaak een vectorbestand. Dat geeft ook minder kans op afwijkingen van het echte logo.
Waarom zijn er dan jpegjes?
In veel gevallen is een pixelbestand, bijvoorbeeld een jpeg (of jpg), handiger te gebruiken. Bijvoorbeeld op een website, in een e-mailsignature, een Microsoft Word-document, Powerpoint presentaties. Ik ben geen kenner wat Microsoft Microsoft Word of Powerpoint, maar zover mijn kennis reikt, kun je in deze programma’s alleen pixelbestanden als .jpg, .gif, .png of .bmp invoegen.
Wat is het verschil tussen een .jpg en een .png
Een .png-bestand kan opgeslagen worden met een transparante achtergrond. Bij een .jpgje kan dat niet. Een transparante achtergrond maakt het makkelijker om een logo in een .png-format op een gekleurde achtergrond te plaatsen.
